Սիլիկոնե իմպլանտը քաղցկեղի պատճա՞ռ

13 Nov 2022 Օգտակար ինֆորմացիա

Կարո՞ղ է արդյոք կրծքի սիլիկոնե իմպլանտը քաղցկեղի պատճառ հանդիսանալ։

Իմպլանտները կրծքագեղձի քաղցկեղի առաջացման պատճառ չեն հանդիսանում: Դրանք անգամ չեն բարձրացնում կրծքագեղձի քաղցկեղի առաջացման ռիսկը: Սակայն հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ կանայք, որոնք կրում են կրծքագեղձի իմպլանտ, ունեն անապլաստիկ խոշոր-բջջային լիմֆոմայի զարգացման որոշակի ռիսկ: Լիմֆոմայի այս տեսակը դասվում է ոչ Հոջկինյան լիմֆոմաների շարքին: Սա քաղցկեղի տեսակ է, որը զարգանում է կնոջ ավշային համակարգում:

Եթե ունեք կրծքագեղձի իմպլանտ կամ պլանավորում եք նման վիրահատություն, ապա որոշ առանձնահատկությունների մասին պետք է տեղեկացված լինեք Ձեզ վիրահատող բժշկի կողմից։

Ինչու՞ են սիլիկոնե իմպլանտները կապում քաղցկեղի հետ։

Գիտնականներն ամբողջովին չեն պարզել, թե ինչու են իմպլանտները բարձրացնում անապլաստիկ խոշոր-բջջային լիմֆոմայի առաջացման ռիսկը: Բայց մի բանում նրանք վստահ են, որ իմպլանտ կրող այն կանանց, ում մոտ հայտնաբերվել է լիմֆոմայի այդ տեսակը, 95% դեպքերում առկա են եղել այսպես կոչված textured (անհարթ մակերեսով) իմպլանտներ:

Ե՛վ հարթ, և՛ անհարթ մակերեսով իմպլանտները լայնորեն օգտագործվում են կրծքագեղձերի թե՛ էսթետիկ, թե՛ վերականգնողական վիրահատությունների ժամանակ: Անհարթ մակերեսով իմպլանտներն ավելի քիչ շարժուն են և էսթետիկ ավելի լավ արդյունք են ապահովում, սակայն գիտնականները կարծում են, որ անհարթ մակերեսով իմպլանտները կարող են գրգռել որոշ կանանց իմունային համակարգը և լիմֆոմայի զարգացման պատճառ դառնալ:

Ովքե՞ր են ռիսկի խմբում։

Անապլաստիկ խոշոր-բջջային լիմֆոման բավականին հազվադեպ հանդիպող հիվանդություն է: Անգամ եթե իմպլանտ եք կրում, լիմֆոմայի այդ տեսակով հիվանդանալու ռիսկը շատ ու շատ ցածր է: Գիտնականները կարծում են, որ իմպլանտ կամ սիլիկոնե էքսպանդեր կրող 50,000 կանանցից միայն մեկը կհիվանդանա անապլաստիկ խոշոր-բջջային լիմֆոմայով:

Ի՞նչ է պետք անել, եթե կրում եք սիլիկոնե իմպլանտ։

Խոսեք Ձեր բժշկի հետ: Գիտնականների մեծ մասը խորհուրդ չի տալիս հեռացնել անհարթ մակերեսով սիլիկոնե իմպլանտները, որոնք լիմֆոմայի առաջացման ռիսկն են բարձրացնում: Բայց, այնուամենայնիվ, եթե անհանգիստ եք, խոսեք Ձեր բժշկի հետ:

Կարևոր է հետևել անապլաստիկ խոշոր-բջջային լիմֆոմայի արտասովոր նշաններին: Դրանք կարող են ի հայտ գալ մարմնի ցանկաված մասում, բայց ամենից հաճախ առաջանում են վիրահատված կրծքագեղձերի սպիի շրջանում:

Կանոնավոր ստուգե՛ք Ձեր կուրծքը` հայտնաբերելու հետևյալ խնդիրները`

   * Նոր գոյացությունների առկայություն

   * Կրծքագեղձի պնդացումներ կամ դեֆորմացիա

   * Մշտական կամ անցողիկ քրոնիկ ցավ իմպլանտով կրծքագեղձի շրջանում

   * Մաշկի ցան այդ շրջանում

   * Սպիի ձևափոխում

Նաև ուշադրություն դարձրեք`

   * Իմպլանտի շուրջ հավաքված հեղուկին

   * Մազաթափությանը

   * Քաշի զգալի կորստին

Սակայն այս ախտանշաններն ավելի հաճախ այլ խնդիրների հետևանք կարող են լինել և բնորոշ չեն միայն լիմֆոմայի այդ տեսակին: Այդ իսկ պատճառով փոփոխություն տեսնելիս անհրաժեշտ է դիմել բժշկի: Վաղ բուժման մեջ է մտնում իմպլանտի և շրջակա հյուսվածքի անմիջապես հեռացումը։

Ինչ է քաղցկեղը

20 Jul 2022 Օգտակար ինֆորմացիա

Շարունակ խոսում և լսում ենք քաղցկեղ հիվանդության մասին, լինի դա կրծքագեղձի, թոքի, մաշկի կամ այլ օրգանի: Բայց թերևս քչերը գիտեն, թե իրականում ինչ է իրենից ներկայացնում այն: Եկեք փորձենք հասկանալ, թե ինչ է քաղցկեղն ընդհանրապես, ինչպես է այն առաջանում, տարածվում (մետաստազավորում) և այլն: 

Ի՞ՆՉ Է ՔԱՂՑԿԵՂԸ

Քաղցկեղը մոտ 100 տարբեր հիվանդությունների ընդհանուր անվանումն է: Չնայած գոյություն ունեն քաղցկեղի բազմաթիվ տարատեսակներ, բոլոր քաղցկեղներն առաջանում են, երբ ոչ նորմալ բջիջները սկսում են անկանոն բազմանալ: Չբուժվելու դեպքում քաղցկեղը կարող է առաջացնել ծանր բարդություններ և մահվան պատճառ հանդիսանալ:

ՕՐԳԱՆԻԶՄԻ ՆՈՐՄԱԼ ԲՋԻՋՆԵՐԸ

Մարդու օրգանիզմը կազմված է տրիլիոնավոր բջիջներից, որոնք աճում են, կիսվում՝ առաջացնելով նոր բջիջներ և մահանում: Վաղ տարիքում նորմալ բջիջներն ավելի արագ են կիսվում, ինչը թույլ է տալիս մարդուն աճել: Երբ մարդն արդեն դառնում է հասուն, բջիջների մեծամասնությունը կիսվում է միայն մահացող բջիջներին փոխարինելու կամ վնասվածքները վերականգնելու համար:

ԻՆՉՊԵ՞Ս Է ԱՌԱՋԱՆՈՒՄ ՔԱՂՑԿԵՂԸ

Քաղցկեղն առաջանում է, երբ օրգանիզմի որևէ հատվածում բջիջները սկսում են անկանոն բազմանալ: Քաղցկեղային բջիջների աճը տարբերվում է նորմալ բջիջների աճից: Քաղցկեղի բջիջները մահանալու փոխարեն շարունակում են աճել և առաջացնել նոր՝ ոչ նորմալ բջիջներ: Քաղցկեղային բջիջները, ի տարբերություն նորմալ բջիջների, կարող են նաև ներխուժել այլ հյուսվածքներ և աճել նրանց մեջ: Այս երկու հիմնական հատկանիշներն են բնորոշ քաղցկեղի բջիջներին՝ անկանոն աճը և ներխուժումը դեպի օրգանիզմի այլ հյուսվածքներ:

Բջիջները դառնում են քաղցկեղային ԴՆԹ-ի (դեզօքսիռիբոնուկլեինաթթու) վնասման հետևանքով: ԴՆԹ-ն կա յուրաքանչյուր բջջում, և այն կարգավորում է նրա բոլոր գործողությունները: Եթե նորմալ բջջում ԴՆԹ-ն վնասվում է, բջիջը կամ վերանորոգում է այն, կամ ինքն է մահանում: Քաղցկեղային բջիջներում վնասված ԴՆԹ-ն չի վերանորոգվում, և, ի տարբերություն նորմալ բջիջների, քաղցկեղային բջիջներն այս դեպքում չեն մահանում, այլ, ընդհակառակը, այդ վնասված բջիջները սկսում են արտադրել օրգանիզմի համար անպետք նոր բջիջներ: Այս բոլոր նոր առաջացած բջիջներն ունենում են նույն վնասված ԴՆԹ-ն, ինչ վնասված ԴՆԹ-ով «մայր» բջիջը, որից իրենք առաջացել են:

Մարդը կարող է ժառանգել աննորմալ ԴՆԹ (ստանալ ծնողներից), բայց առավել հաճախ ԴՆԹ-ի վնասումն առաջանում է նորմալ բջիջների բազմացման ժամանակ առաջացած սխալների կամ շրջապատի որևէ ազդեցության հետևանքով: Երբեմն ԴՆԹ-ի վնասման պատճառը կարող է լինել շատ ակնհայտ, օրինակ՝ ծխելը կամ արևի չափից ավելի ճառագայթումը: Սակայն, հիմնականում, շատ դժվար է լինում պարզել անհատի մոտ քաղցկեղի առաջացման հիմնական պատճառը:

Հիմնականում քաղցկեղային բջիջները ձևավորում են ուռուցք, և ժամանակի ընթացքում ուռուցքը կարող է փոխարինել նորմալ հյուսվածքին, ներխուժել դրա մեջ կամ հրել նորմալ հյուվածքին մի կողմ: Քաղցկեղի որոշ տեսակներ, որոնցից է, օրինակ, լեյկեմիան, հազվադեպ են ձևավորում ուռուցքներ: Փոխարենը, այս քաղցկեղային բջիջները ներառում են արյունն ու արյուն առաջացնող օրգանները և պտտվում են այլ հյուսվածքների մեջ, որտեղ աճում են:

ԻՆՉՊԵ՞Ս Է ՏԱՐԱԾՎՈՒՄ ՔԱՂՑԿԵՂԸ

Քաղցկեղային բջիջները հաճախ ճամփորդում են օրգանիզմի այլ մասեր, որտեղ նրանք աճում են և ձևավորում են նոր ուռուցքներ: Սա լինում է, երբ քաղցկեղային բջիջներն ընկնում են արյան հունի կամ ավշային անոթների մեջ: Քաղցկեղի բջիջների տարածման գործընթացը կոչվում է մետաստազավորում:

Անկախ նրանից, թե քաղցկեղային բջիջները որտեղ են տարածվում, քաղցկեղի անվանումը միշտ պայմանավորված է օրգանիզմի այն տեղով, որտեղ այն ի սկզբանե առաջացել է: Օրինակ՝ հաստ աղու քաղցկեղը, որը տարածվել է դեպի լյարդ, կոչվում է ոչ թե լյարդի քաղցկեղ, այլ հաստ աղու մետաստատիկ քաղցկեղ: Այս դեպքում լյարդից վերցված քաղցկեղային բջիջները կլինեն նույնը, ինչ հաստ աղուց վերցվածները: Դրանց բուժումը նույնպես նույն ճանապարհներով կընթանա:

Տարբեր տեսակի քաղցկեղները կարող են ունենալ բոլորովին տարբեր պատկեր: Օրինակ՝ թոքի և մաշկի քաղցկեղները լրիվ տարբեր հիվանդություններ են: Դրանք ունեն աճի տարբեր տեմպեր և տարբեր կերպ են արձագանքում բուժման տարբեր տեսակների: Սա է պատճառը, որ քաղցկեղով հիվանդներին անհրաժեշտ է ստանալ հենց իրենց քաղցկեղի տեսակի համար նախատեսված բուժում:

ՈՒՌՈՒՑՔՆԵՐ, ՈՐՈՆՔ ՔԱՂՑԿԵՂ ՉԵՆ

Ուռուցքը բջիջներից կազմված աննորմալ գոյացություն է, բայց ոչ բոլոր ուռուցքներն են քաղցկեղ: Այն ուռուցքները, որոնք քաղցկեղ չեն, կոչվում են բարորակ: Բարորակ ուռուցքները ևս կարող են խնդիրներ առաջացնել. նրանք կարող են աճել և հասնել մեծ չափերի ու ճնշել հարակից առողջ օրգաններն ու հյուսվածքները: Բայց դրանք չեն կարող ներխուժել այլ հյուսվածքներ և տարածվել դեպի օրգանիզմի այլ մասեր (մետաստազավորել): Այս ուռուցքները հազվադեպ են կյանքի համար վտանգավոր լինում:

Դուք հետևու՞մ եք Ձեր մարմնին

20 Jul 2022 Օգտակար ինֆորմացիա

Դուք հետևու՞մ եք Ձեր մարմնին:

Կրծքագեղձի ինքնազննման նպատակն է կրծքագեղձի տարբեր հիվանդությունների ախտանիշների վաղ հայտնաբերումը և ժամանակին համապատասխան մասնագետի դիմելը:

Կրծքագեղձի առողջությանը հետևելու չորս հիմնական սկզբունքներն են՝

  1. Կատարել կրծքագեղձի ամենամսյա ինքնազննում:
  2. Ենթարկվել կրծքագեղձի ամենամյա ստուգման բժշկի կողմից:
  3. Պարբերաբար անցնել հետազոտություն (մամոգրաֆիկ կամ ուլտրաձայնային)՝ ըստ բժշկի ցուցումների:
  4. Վարել համապատասխան առողջ ապրելակերպ:

Ինքնազննումը ցանկալի է կատարել ամեն ամիս՝ դաշտանային ցիկլի առաջին կեսին:

 

Կրծքագեղձի զննումը դիտելով

Յուրաքանչյուր կին պետք է իմանա, որ դաշտանի ավարտից 2-3 օր անց հայելու առջև կարող է և պետք է զննի կուրծքը:

Դաշտանադադարից հետո կրծքագեղձի զննումը պետք է կատարվի յուրաքանչյուր ամսվա առաջին օրը՝ առաջ հակված, թևերը կոնքերին՝ նայելով, թե կա՞ արդյոք փոփոխություն: Իսկ փոփոխություն նկատելու դեպքում հարկավոր է դիմել մասնագետի խորհրդատվությանը:

 

Զննում՝ ձեռքերը վեր բարձրացրած

Ձեռքերը բարձրացնել, իրար միացրած ու սեղմած վիճակում դնել գլխի ետնամասում և կրծքագեղձի վրա փնտրել այտուցվածության, պիգմենտացիայի, փոսընկածության, մաշկի կնճռոտվածության, կրծքագեղձի ձևի կամ կառուցվածքի փոփոխության հետքեր:

 

Կրծքագեղձի կլինիկական քննություն

Յուրաքանչյուր կին առնվազն տարին մեկ անգամ պետք է ենթարկվի գինեկոլոգիական ընդհանուր քննության` անկախ այն հանգամանքից, թե կինն ինքը զգում է դրա անհրաժեշտությունը, թե՝ ո՛չ:

Գինեկոլոգիական քննության ընթացքում հիշեցրեք Ձեր բժշկին ստուգել նաև ձեր կուրծքը, կամ դիմեք կրծքագեղձի մասնագետին:

Կրծքագեղձի պնդության, ցավոտության, ատիպիկ լցվածության կամ թորշոմության, մաշկի փոփոխության, հյուսվածքի շարժունակության դժվարության, պտուկից արտադրության, մաշկի գույնի փոփոխության, անսովոր արտահայտված ցավի, պտուկի ներանկման դեպքում ցուցված է կրծքագեղձի լիարժեք կլինիկական հետազոտություն՝ ներառյալ լաբորատոր-գործիքային ախտորոշիչ հետազոտություններ:

Երբեմն անութափոսում (թևատակում) կարող եք հայտնաբերել մեծացած ավշային հանգույց, բայց միաժամանակ ոչինչ չհայտնաբերվի կրծքում: Բավականին հազվադեպ, բայց հնարավոր է, որ այդ հանգույցը հետևանք է կրծքագեղձում որևէ խնդրի: Հարկավոր է, որ նրանց կապը բացառի մասնագետը: Նման դեպքում պետք է շտապ դիմել բժշկի:

Արևայրուք և կրծքագեղձ

20 Jul 2022 Կանխարգելում, Օգտակար ինֆորմացիա

Արևայրուք և կրծքագեղձ

Ամռան օրերին բոլորն են ձգտում հանգստանալ, և հանգիստը հաճախ (հատկապես կանանց համար) ասոցացվում է ծովի և արևայրուքի (загар) հետ: Ծանոթանանք արևայրուքի առավելություններին ու թերություններին:

Բոլորս դեռ վաղ տարիքից գիտենք, որ արևային լոգանքներն (солнечные ванны) օգտակար են օրգանիզմի համար: Արևի լույսն ու ջերմությունն ազդեցություն են ունենում էնդոկրին համակարգի վրա (վահանագեղձ, հիպոֆիզ, ձվարաններ և այլն), ինչպես նաև կարգավորում են նյութափոխանակությունը և բարձրացնում օրգանիզմի դիմադրողականությունը: Արևի լույսից մեր օրգանիզմում առաջանում է վիտամին D: Հատկանշական է, որ այդ վիտամինի 90%-ը մեր օրգանիզմը ստանում է արևի ճառագայթներից, և միայն 10%-ն է փոխանցվում սննդի միջոցով: Վիտամին D-ի օգտակարության մասին կարելի է երկար խոսել: Պարզվել է, որ այն օգտակար է նաև կրծքագեղձի համար: Ստենֆորդի համալսարանի գիտնականները գտնում են, որ արևային լոգանքներն իջեցնում են կրծքագեղձի քաղցկեղի առաջացման ռիսկը: Սրա պատճառն այն է, որ արևային լոգանքների ընթացքում մեր օրգանիզմում առաջանում է վիտամին D: Ապացուցված չէ, բայց կարծիք կա, որ հենց դրա պատճառով գյուղաբնակ կանանց մոտ կրծքագեղձի քաղցկեղը հանդիպում է ավելի քիչ դեպքերում, քան այն կանանց մոտ, ովքեր աշխատում են գրասենյակային պայմաններում: Վիտամին D-ի հակաուռուցքային նշանակության մասին վկայում են բազմաթիվ հետազոտությունների արդյունքներ: Շվեյցարիայում կրծքագեղձի վիրաբուժության կենտրոնում բացի հակաուռուցքային դեղորայքային բուժումից նշանակվում էր նաև վիտամին D, ընդ որում՝ նշանակվում էր պրակտիկորեն բոլորին և երկարաժամկետ օգտագործման համար: Սպիտակամաշկներին 1 ժամ տևողությամբ արևայրուքը բավական է վիտամին D-ի անհրաժեշտ քանակը ստանալու համար, իսկ սևամորթների դեպքում՝ 5-6 անգամ ավելի երկար ժամանակ է պահանջվում: Վիտամին D-ն սինթեզվում է խոլեստերինից, իսկ օրգանիզմի վրա իր ազդեցությունն է թողնում մոտ 3000 գենի միջոցով, որոնց աշխատանքը կախված է վիտամին D-ից: Գրականությունում կան որոշ տվյալներ, ըստ որոնց վիտամին D-ն իջեցնում է շագանակագեղձի, ոսկրային ուռուցքների և հաստ աղիքի քաղցկեղի ռիսկը: Վիտամին D-ն առաջանում է B դասի ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներից: Ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների այս տեսակը բավական քիչ է պարունակվում արևի լույսի մեջ, եթե ամպամած եղանակ է: Այնպես, որ վիտամին D-ն սինթեզվում է արևային օրերին: Այսուհանդերձ, ամեն ինչ չափի մեջ պետք է լինի:

Առաջին վտանգն արևայրուքից, իհարկե, մաշկի այրվածքներն են: Այրվածքները ոչ միայն ցավոտ են, այլև վտանգավոր: Ապացուցված է, որ արևային լոգանքների չարաշահումը բարձրացնում է մաշկի քաղցկեղի ռիսկը: Այն վտանգավոր է նախևառաջ սպիտակամաշկ կանանց համար, ովքեր ունեն բազմաթիվ խալեր ու, հատկապես, եթե այդ խալերը վերջին շրջանում փոխել են իրենց գույնը կամ ձևը: Արևի ճառագայթներից մաստոպատիա չի կարող առաջանալ, բայց արևի տաքությունը խթանում է էնդոկրին համակարգը, ինչը կարող է հանգեցնել հորմոնալ շեղումների, որի հետևանքով կարող է առաջանալ ցավ կրծքագեղձում: Չի բացառվում կիստաների առաջացումն ու մեծացումը, ինչպես նաև ֆիբրոադենոմաների մեծացումը: Կրծքագեղձի մաշկն ավելի զգայուն է դառնում, եթե կինը նախկինում ստացել է ճառագայթային բուժում: Արևն անցանկալի է քիմիաթերապիա ստացողների համար, քանի որ որոշ դեղամիջոցներ կարող են ուժեղացնել արևի ճառագայթների ազդեցությունը մաշկի վրա: Կարելի է արևայրուք ընդունել քիմիաթերապիա ստանալուց միայն 1,5-2 ամիս անց: Բայց սա չի նշանակում, որ պետք է փակվել տանը: Անցանկալի է կեսօրվա արևի ընդունումը, իսկ առավոտյան ծովային լողը կամ ծառի ստվերի տակ գիրք կարդալը ողջունելի են: Արևի տակ գտնվելիս լայն գլխարկի առկայությունը և արևապաշտպանիչ քսուքի (30 SPF կամ բարձր) կիրառումը խիստ ցանկալի են: Արևայրուք ընդունել կարելի է նաև հով տեղում. դանդաղ է, բայց անվտանգ: Պտուկի մաշկը ավելի բարակ և զգայուն է, քան կրծքի մաշկը, ուստի այն ավելի շատ է հակված այրվելու: Ցանկալի է արևայրուք ստանալ լողազգեստով կամ գոնե ծածկել միայն պտուկները: Եթե կրծքի վրա կան խալեր, պետք է ընտրել այնպիսի լողազգեստ, որը կծածկի դրանք: Նոր վիրահատված կանայք պետք է խուսափեն հաճախակի արևայրուքներից. դա կարող է վատ ազդեցություն թողնել սպիերի վրա: Հղի և կերակրող մայրերի համար արևայրուքը խրախուսելի չէ. եթե վնասվեն պտուկները, ապա հետագայում կարող է դժվարանալ կերակրման ընթացքը: Արևայրուքի համար նախընտրելի և անվտանգ ժամերն են՝ 11-ից 12-ը և 16-ից հետո: Արևայրուքի օրերին խրախուսվում է հեղուկի շատ օգտագործումը:

Հաճախ կանայք օգտվում են արևաբուժարանների (солярий) ծառայություններից: Նախքան արևաբուժարանից օգտվելը պետք է վստահ լինել բարձրորակ սարքավորումների և մասնագետների հարցում: Կարևոր է իմանալ ճառագայթների ճիշտ չափաբաժինը: Ոմանք օգտագործում են միայն A դասի ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներով սարք, որտեղ արևայրուքը կարճատև է, իսկ վիտամին D չի արտադրվում: Ոմանք էլ օգտագործում են միայն B դասի ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներ արտադրող սարքեր: Արևաբուժարան հաճախելն ունի իր սահմանափակումները, և որոշ կանանց առողջական խնդիրների պատճառով հակացուցված է արևաբուժարան այցելել:

Նախքան ծովային հանգիստը կազմակերպելը կամ արևաբուժարանից օգտվելը պետք է խորհրդակցել ուռուցքաբան-մամոլոգի հետ:

Քաղցկեղի բուժման ժամանակ ինֆուզիոն պորտ համակարգի կիրառում

14 Jun 2022 Բուժում, Օգտակար ինֆորմացիա

ՔԱՂՑԿԵՂԻ ԲՈՒԺՄԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿ ԻՆՖՈՒԶԻՈՆ ՊՈՐՏ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ԿԻՐԱՌՈՒՄԸ

Թերևս բոլորն են լսել չարորակ ուռուցքների դեպքում կիրառվող մեթոդի` քիմիաթերապիայի մասին: Քիմիաթերապիան հատուկ դեղամիջոցների կիրառումն է, որոնք կասեցնում են ուռուցքային բջիջների աճը և/կամ ոչնչացնում դրանք: Կրծքագեղձի քաղցկեղի դեպքում քիմիաթերապիան անց է կացվում ներարկման կամ դեղամիջոցը խմելու եղանակով: Ներկայացնենք ինֆուզիոն պորտ համակարգը (port-a-cath` պորտակատ), որը կիրառվում է քիմիաթերապիայի դեղերի ներարկման համար:

Քիմիաթերապևտիկ դեղամիջոցներն այս եղանակով ներարկելն անհամեմատ ավելի հեշտ ընթացք է ունենում պացիենտի համար և թույլ է տալիս խուսափել յուրաքանչյուր գործողության համար կրկնակի ներերակային ներարկումներ կատարելուց, մանավանդ, երբ բուժումը երբեմն կարող է տևել ամիսներ, կամ էլ ավելի երկար:

Պորտ համակարգն իմպլանտացվող համակարգ է և հնարավորություն է տալիս մուտք գործել դեպի կենտրոնական երակային համակարգ: Պորտ համակարգի միջոցով դեղը, մուտք գործելով կենտրոնական երակային համակարգ, անմիջապես խառնվում է մեծածավալ արյան հետ և առավել արդյունավետորեն է տարածվում քիմիաթերապիա ստացող հիվանդների ամբողջ օրգանիզմով:

Պորտ համակարգը կազմված է երկու մասից` պորտ և կաթետր: Պորտը ոչ մեծ տարա է, որն իմպլանտացվում է կրծքավանդակի վերին հատվածում` մաշկի տակ: Պորտին միանում է կաթետրը, որի միջոցով համակարգը միակցվում է կենտրոնական երակային համակարգին:

ԻՆՉՈՒ՞ Է ԱՆՀՐԱԺԵՇՏ ՊՈՐՏ ԿԱԹԵՏՐԸ

Բուժման ժամանակ անընդհատ երակային մուտքի կարիք է լինում: Տոքսիկ դեղորայքը` հատկապես քիմիաթերապևտիկ դեղերը, վնասում են փոքր տրամաչափի երակները` հետագա ներարկումները դարձնելով ավելի ցավոտ: Ունենալով մուտք դեպի կենտրոնական երակային համակարգ` թերապիան իրականացվում է առավել արդյունավետ և անվտանգ:

ԻՆՉՊԵ՞Ս Է ՏԵՂԱԴՐՎՈՒՄ ՊՈՐՏ ԿԱԹԵՏՐԸ

Ինֆուզիոն պորտը մոտավորապես 4սմ տրամագծով և 2սմ հաստությամբ տարա է, որը ներսից ծածկված է բիոիներտ պոլիմերով: Վերին հատվածը ծածկված է բազմաշերտ սիլիկոնե թաղանթով, որտեղից իրականացվում է դեղերի ներարկումը: Տարային միացվում է կաթետր, որի դիստալ հատվածը միակցվում է կենտրոնական երակային համակարգին (ենթանրակային կամ ներքին լծային երակների):

Մոտավորապես 1 ժամ տևողությամբ միջամտությունն իրականացվում է ռենտգեն վիրաբուժական սենյակում տեղային կամ ներերակային անզգայացմամբ, որից հետո պացիենտը մնում է ստացիոնարում ևս 4 ժամ: Միջամտության ժամանակ կատարվում են փոքր կտրվածք և ներմաշկային գրպանիկի ձևավորում՝ կրծքավանդակի վերին հատվածում տարայի տեղադրման նպատակով: Այնուհետև միացվում է կաթետրը, որի դիստալ հատվածը, ռենտգեն հսկողության ներքո, իջեցվում է մինչև վերին սիներակի ստորին 1/3 հատվածը: Անհրաժշտության դեպքում հենց հաջորդ օրը հիվանդը կարող է քիմիաթերապիա ստանալ: Ցանկալի է պորտ կաթետրը տեղադրել քիմիաթերապիա ստանալուց առնվազն 10 օր առաջ:

ԻՆՉՊԵ՞Ս Է ԻՐԱԿԱՆԱՑՎՈՒՄ ՊՈՐՏԻ ԽՆԱՄՔԸ

Պորտի տեղադրումից հետո նվազագույնն ամիսը մեկ անգամ այն պետք է, այսպես ասած, լվանալ` կաթետրի խցանումից խուսափելու համար: Պորտը կարելի է հեռացնել բուժման ամբողջական կուրսն ավարտելուց հետո: Եթե խնդիրներ չեն առաջացել, կարելի է նաև թողնել, քանի որ տվյալ խմբի պացիենտներն անընդհատ երակային ներարկումների կարիք են ունենում: Հնարավոր է նաև լաբորատոր հետազոտությունների համար պորտի միջոցով արյուն վերցնել:

ՀՆԱՐԱՎՈՐ ՌԻՍԿԵՐԸ

Նորագույն տեխնոլոգիաները, ռենտգենի և ուլտրաձայնի առկայությունը թույլ են տալիս ռիսկերը նվազագույնի հասցնել: Պորտ համակարգի կիրառման դեպքում առկա են վերքի ինֆեկցվելու հետ կապված ոչ մեծ ռիսկեր: Բացի այդ, նախքան այս համակարգի կիրառումը պետք է տիրապետել օրգանիզմի` ալերգիաների նկատմամբ հակվածության տեղեկատվությանը:

10 փաստ կրծքագեղձի մասին

14 Jun 2022 Օգտակար ինֆորմացիա

Բազմիցս խոսվել է այն մասին, որ ամբողջ աշխարհում հոկտեմբեր ամիսը նշվում է որպես կրծքագեղձի քաղցկեղի դեմ պայքարի ամիս: Միամսյակի խորհուրդը «կրծքագեղձի քաղցկեղ» խնդրի մասին հանրության իրազեկումն է, որի շրջանակներում իրականացվում են տարբեր միջոցառումներ և ակցիաներ՝ ուղղված այդ հիվանդության վաղ ախտորոշմանը և որակյալ բուժմանը: Կրծքագեղձի քաղցկեղի մասին խոսելիս ցավալիորեն պետք է նշել, որ մեր օրերում նկատվում է այս հիվանդությամբ հիվանդացության աճի և երիտասարդացման միտում: Այնուամենայնիվ, կարևոր է իմանալ, որ կրծքագեղձի պարբերաբար հետազոտությունը թույլ է տալիս բացահայտել խնդիրն ամենավաղ փուլում, ինչն էլ բարձրացնում է լիովին բուժման հավանականությունը:

10 ՓԱՍՏ ԿՐԾՔԱԳԵՂՁԻ ՄԱՍԻՆ

  1. Կանանց մեծամասնության մոտ կրծքագեղձերը տարբեր չափերի են, և, որպես կանոն, ձախ կուրծքը մի փոքր մեծ է աջից: Շատ քիչ կանայք ունեն բացարձակ համաչափ կրծքեր: Մինչև 20% տարբերությունը նորմա է համարվում:
  2. Չարորակ նորագոյացություններից կրծքագեղձի քաղցկեղը՝ որպես մահվան պատճառ, զբաղեցնում է երկրորդ տեղը:
  3. Տղամարդիկ նույնպես հիվանդանում են կրծքի քաղցկեղով, սակայն, ի տարբերություն կանանց, տղամարդկանց մոտ այն 100 անգամ ավելի հազվադեպ է հանդիպում:
  4. Կանայք կարող են նվազեցնել իրենց մոտ կրծքագեղձի քաղցկեղի ռիսկը՝ հետևելով իրենց քաշին, չծխելով, սահմանափակելով ալկոհոլի օգտագործումը, կանոնավոր մարզվելով, հնարավորինս խուսափելով հորմոն-փոխարինող թերապիայից:
  5. Քաղցկեղի ուսումնասիրության միջազգային գործակալության պնդմամբ գիշերային հերթափոխի աշխատանքը բարձրացնում է կրծքագեղձի քաղցկեղի ռիսկը:
  6. Կրծքագեղձի քաղցկեղ ունեցող կանանց 85%-ի դեպքում ընտանիքի պատմության մեջ չի լինում կրծքագեղձի քաղցկեղով հիվանդ:
  7. Կրծքագեղձի քաղցկեղից լիովին բուժված կանայք ավելի շատ են, քան այն դեպքերը, երբ այդ հիվանդությունը դարձել է մահվան պատճառ:
  8. Կանանց 2%-ի մոտ մեկ կուրծքն ունենում է մի քանի պտուկ: Հաճախ կանայք կարծում են, թե դրանք խալեր են:
  9. Կրծքագեղձը «գիրանալու» կամ «նիհարելու» հակում ունի: Ձեռք բերած յուրաքանչյուր ավելորդ կիլոգրամն ավելացնում է կրծքի քաշը մոտ 20 գրամով, և հակառակը:
  10. Կանանց մոտովորապես 60%-ը կրում է սխալ ընտրված չափի կրծկալ:

Ի՞ՆՉ ԳԻՏԵՆՔ ՄԵՆՔ ՄԵՐ ԿՐԾՔԱԳԵՂՁԻ ՄԱՍԻՆ

Կրծքագեղձը ձևափոխված քրտնագեղձ է, որն արտադրում է կաթ։ Կրծքագեղձերը տեղակայված են կրծքային մկանների վրա՝ սովորաբար երկրորդ կողից մինչև վեցերորդը։ 
Հասուն կնոջ կրծքագեղձը բաղկացած է գեղձային հյուսվածքից և այն բաժանող շարակցական ու ճարպային հյուսվածքից։ Կրծքագեղձը պատող մաշկից ներս են գնում շարակցական հյուսվածքի շերտեր, որոնք բաժանում են կրծքագեղձը 15-20 հատվածների։ Հատվածների միջև եղած տարածությունը լցված է ճարպային ցանցաթաղանթով։ Ճարպային հյուսվածքը մեծ ծավալ է կազմում նաև կրծքագեղձի հիմքում, որտեղ այն միանում է կրծքավանդակի պատին։ Ճարպային հյուսվածքը կազմում է բարձիկ, որի վրա հենվում է գեղձը։ Հյուսվածքի ծավալից են կախված կրծքագեղձի ձևն ու չափը։ Կրծքի չափն ու ձևը հիմնականում կախված են դրա հիմքից՝ այսպես կոչված Կուպերյան կապաններից, ինչպես նաև՝ կրծքագեղձի մկաններից։ Պետք է նշել, որ կրծքագեղձի ձևը կախված չէ իր ներքին կառուցվածքից ու ֆունկցիոնալ վիճակից (կաթնարտադրություն)։ Որոշակի հենք է ապահովում նաև մաշկը։

Կրծքագեղձի 15-20 հատվածներից յուրաքանչյուրն իր հերթին բաժանված է ավելի փոքր մասնիկների: Դրանք բաղկացած են ճյուղավորված «խողովակներից», որոնց ծայրին կան միկրոսկոպիկ ալվեոլաներ։ Դրանցում է առաջանում կաթը, որն այնուհետև ծորաններով շարժվում է դեպի պտուկ։ Ընդ որում, յուրաքանչյուր ծորան ունի իր արտաքին բացվածքը (4-18)։

Պտուկը շրջապատող պիգմենտավորված տարածքը (այն կոչվում է ծծակամերձ շրջան կամ արեոլա) ունի մեծ քանակությամբ նյարդային վերջույթներ ու հատուկ մկանային բջիջներ։ Շնորհիվ նյարդային վերջույթների՝ կրծքով կերակրելու շրջանում կրծքագեղձն արձագանքում է հպմանը՝ կաթ արտազատելով։ Նյարդային վերջույթները դարձնում են պտուկը էրոգեն ոլորտ։ Սեռական գրգռվածության ընթացքում մկանային բջիջների կրճատումը բերում է պտուկի ձգվածության։

Ինչպես ճիշտ ընտրել կրծկալ

14 Jun 2022 Օգտակար ինֆորմացիա

ԻՆՉՊԵՍ ԸՆՏՐԵԼ ՃԻՇՏ ԿՐԾԿԱԼ

«25 միֆ կրծքագեղձի քաղցկեղի մասին» հոդվածում նշվել է կրծկալների երկաթե բռնակների՝ կրծքագեղձի առողջության վրա ունեցած ազդեցության մասին: Սեղմող կրծկալները կամ որևէ այլ սեղմող հագուստը չեն կարող նպաստել կրծքագեղձի քաղցկեղի զարգացմանը, սակայն ապացուցված է, որ երկաթե բռնակներով կրծկալները կամ կրծկալի սխալ ընտրված չափը կարող են հանգեցնել կրծքում քրոնիկ  ցավի: Վիճակագրությունը ցույց է տալիս, որ կանանց 60-80%-ը կրում է սխալ ընտրված չափի կրծկալ:

Կրծկալի ճիշտ չափն ընտրելու համար անհրաժեշտ է 4 քայլ՝

  1. Չափել կրծքավանդակի չափը՝ կրծքագեղձերի անմիջապես տակից (կրծքավանդակից մինչև մեջքը, սանտիմետրերով):
  2. Չափել կրծքագեղձերի ծավալը՝ մեջքից մինչև կրծքագեղձերի ամենաառաջ ընկած հատվածը (սանտիմետրերով): Որպես կանոն՝ դա պտուկների հատվածն է:
  3. Չափել 1-ին և 2-րդ կետերի տարբերությունը: Այս տարբերությունը կրծկալների վրա նշվում է տառերի տեսքով (A, B, C, D, E, F, G) և ցույց է տալիս “կրծքամանի” (կրծկալի՝ կուրծքն ընդգրկող մասի (чашечки)) չափը: Տե՛ս աղյուսակ 1-ը:
  4. Ստուգել արտաքին տեսքը հայելու առջև:

Չափերն է՛լ ավելի ճշգրիտ են, եթե այն վերցնում են ձեռքերը կախած և մի փոքր խորը շունչը քաշած վիճակում (օրինակ, երբ չափսերը վերցնում է խանութի աշխատակիցը):

Օրինակ․ եթե կրծքավանդակի չափը կազմում է 71սմ, իսկ կրծքագեղձերի ծավալը՝ 85սմ, ապա դրանց տարբերությունը կազմում է 14սմ (85-71=14): Այսինքն․ 71սմ չափը համապատասխանում է աղյուսակ 2-ի 70 ստանդարտ չափին, իսկ 14-ը՝ աղյուսակ 1-ի B տառին: Այպիսով, կրծկալի ճիշտ չափն է 70B: 

Առավել հարմար և առողջարար են համարվում սպորտային կրծկալները, սակայն միշտ չէ, որ հարմար է դրանք հագնել առօրյայում: Կրծկալի ճիշտ ընտրված չափը ոչ միայն առողջարար է, այլև ավելի գեղեցիկ է ընդգծում կրծքի կառուցվածքը: Պետք է նշել, որ ցանկալի է ընտրել կրծկալներ առանց երկաթե բռնակի կամ, գոնե, պատրաստված այլ նութերից, օրինակ՝ կետի բեղիկներից (китовый ус):

Եվս մի քանի խորհուրդ կրծկալի ընտրության գործում կգտնեք նյութին կից նկարներում:

 

Աղյուսակ 1

“Կրծքամանի” չափը

(նշվում է տառերով)

Կրծքագեղձերի չափի (քայլ 2-րդ) և կրծքավանդակի չափի (քայլ 1-ին)  տարբերությունը (սմ)

AA

11 և ավելի փոքր

A

12-13

B

14-15

C

16-17

D

18-19

E (կամ DD)

20-22

F (կամ DDD)

22-24

G

24-ից ավելի մեծ

 

Աղյուսակ 2

Կրծկալի ստանդարտ չափեր

Կրծկալի չափ 

65

70

75

80

85

90

95

“Կրծքա-ման”

Կրծքա-վանդակի չափ, (սմ)

63-67

68-72

73-77

78-82

83-87

88-92

93-97

AA

77-79

82-84

87-89

92-94

97-99

102-104

107-109

A

79-81

84-86

89-91

94-96

99-101

104-106

109-111

B

81-83

86-88

91-93

96-98

101-103

106-108

111-113

C

83-85

88-90

93-95

98-100

103-105

108-110

113-115

D

 

90-92

95-97

100-102

105-107

110-112

115-117

E (DD)

 

92-94

97-99

102-104

107-109

112-114

117-119

F (DDD)

 

94-96

99-101

104-106

109-111

114-116

119-121

G

 

Կրծքագեղձի նորմալ փոփոխություններ և ինքնազննում շոշափելով

14 Jun 2022 Կանխարգելում, Օգտակար ինֆորմացիա

Կրծքագեղձի նորմալ փոփոխություններ և կրծքագեղձի ինքնազննում շոշափելով

Ամենամսյա հորմոնալ փոփոխությունների պատճառով կրծքում կարող է լցվածության զգացում առաջանալ, կուրծքը կարող է գնդված թվալ և դառնալ զգայուն: Հղիության ընթացքում կուրծքը լայնանում և պնդանում է: Տարիքի հետ կուրծքը ծածկվում է ճարպային հյուսվածքով: Մարմնի ընդհանուր քաշի ավելացումը կամ նվազումը կարող են փոխել կրծքագեղձի չափերը:

Անկախ նշված փոփոխություններից՝ յուրաքանչյուր կին պետք է պարբերաբար զննի իր կուրծքը` ըստ տրված ցուցումների:

  • Պառկած վիճակում կուրծքը զննելիս ծալված սրբիչը տեղափոխել աջ ուսի տակ՝ աջ կուրծքը զննելիս, և հակառակը:
  • Կրծքում կարող է լցվածության զգացողություն առաջանալ:
  • Կարող է լինել ցավ պտուկի շրջանում կամ պտուկի հաստացում:
  • Ցանկալի է կուրծքը զննել նաև ջրի տակ կանգնած:
  • Փորձել զգալ որևէ գնդվածություն, նոր գոյացած գնդիկներ, կարծրացում, այտուցվածություն, մաշկի կծկվածություն, պտուկի ցավ և գերզգայնություն:
  • Միշտ ձախ ձեռքն օգտագործել աջ կուրծքը և անութափոսը զննելու համար, իսկ աջ ձեռքը` ձախ կուրծքը և անութափոսը:


Շոշափելու միջոցով կրծքագեղձի ինքնազննման տեխնիկան հետևյալն է.

  • Ձեռքի ափի կողմով՝ մատերով (մատերը միասին, ուղիղ պահած), թեթևակիորեն սեղմել կուրծքը:
  • Փոքրիկ շրջանաձև շարժումներով դանդաղորեն մատերը շարժել` սկսելով կրծքագեղձի դրսի մասից:
  • Կուրծքը երևակայելով իբրև ժամատախտակ՝ զննումն սկսել ժամը 12-ի, 1-ի, 2-ի դիրքերից և այդպես շարունակել մինչև կրծքագեղձի ողջ հյուսվածքի հետազոտումը՝ ներառյալ պտուկի շուրջը:
  • Սեղմել պտուկները և ստուգել, արդյոք կա պտուկից որևէ արտադրություն:
  • Միևնույն մեթոդը գործածելով՝ փորձել զգալ կրծքագեղձի և թևատակի արանքը:
  • Միևնույն գործողությունները կատարել մյուս կողմից:


Կրծքագեղձի ինքնազննումն ավելի նպատակահարմար է իրականացնել լոգանք ընդունելիս ու կանգնած վիճակում, քանի որ թաց և օճառոտ մաշկը թույլ է տալիս փոփոխություններն ավելի հեշտ զգալ:

Հորմոնալ խնդիրներ

14 Jun 2022 Օգտակար ինֆորմացիա

Արդյոք ունե՞ք հորմոնալ խնդիրներ:

Վքնածությու՞ն, դյուրագրգռությու՞ն կամ վատ տրամադրությու՞ն: Հավանաբար «մեղավոր է» հորմոնալ անհավասարակշռությունը: Հորմոնները քիմիական նյութեր են, որոնք ազդում են օրգանիզմի բջիջների և օրգանների կենսագործունեության վրա: Հորմոնների մակարդակի տատանումը նորմալ է կնոջ կյանքի որոշակի շրջաններում, օրինակ` դաշտանից առաջ և դրա ընթացքում, հղիության ժամանակ, կամ էլ դաշտանադադարի շրջանում: Սակայն որոշ դեղամիջոցների օգտագործումը և առողջական խնդիրները նույնպես կարող են հանգեցնել հորմոնների մակարդակի տատանմանը:

Անկանոն դաշտան

Կանանց մեծամասնության մոտ դաշտանային պարբերաշրջանը տևում է 21 մինչև 35 օր: Եթե դաշտանը չի սկսվում ամեն ամիս կանոնավոր ժամանակահատվածում կամ բացակայում է մի քանի ամիս շարունակ, նշանակում է, որ օրգանիզմում առկա է համապատասխան հորմոնների (էստրոգեն և պրոգեստերոն) ավելցուկ կամ անբավարարություն: Եթե այս երևույթը նկատվում է 40-50 տարեկանում, ապա պատճառը կարող է լինել պերիմենոպաուզան` դաշտանադադարից առաջ և հետո ընկած ժամանակաշրջանները: Անկանոն դաշտանը կարող է լինել առողջական խնդիրների նախանշան, օրինակ` ձվարանների պոլիկիստոզի համախտանիշ (ՁՊԿՀ):

Քնի խանգարումներ

Քնի խանգարումները նույնպես կարող են պայմանավորված լինել հորմոնների մակարդակի տատանմամբ: Առողջ քնի ապահովմանը նպաստում է նաև ձվարանների կողմից արտադրվող պրոգեստերոն հորմոնը: Եթե վերջինիս մակարդակը նորմայից ցածր է, ապա խախտվում է քնի ընթացքը: Էստրոգենի ցածր մակարդակը կարող է առաջացնել գիշերային առատ քրտնարտադրություն, որն էլ բարդացնում է անհրաժեշտ հանգստի ընթացքը: 

Քրոնիկ կորյակներ (պզուկներ)

Դաշտանից առաջ կամ այդ ընթացքում առաջացած պզուկներն անվտանգ են: Բայց չանցնող կորյակները կարող են լինել հորմոնալ խնդիրների ախտանիշ: Անդրոգենների («տղամարդու» հորմոնների, որոնք առկա են և՛ տղամարդու, և՛ կնոջ օրգանիզմում) ավելցուկն ակտիվացնում է ճարպագեղձերի աշխատանքը: Անդրոգեններն ազդում են նաև մաշկի և մազարմատի գործունեությանը: Այս երկու գործոնները կարող են խցանել ծակոտիները և առաջացնել կորյակներ:

Գիտակցության մթագնում

Գիտնականները վստահ չեն, թե ինչպես են հորմոններն ազդում մարդու ուղեղին: Հայտնի է, որ էստրոգենի և պրոգեստերոնի մակարդակների տատանումները կարող են առաջացնել գիտակցության մթագնում և հիշողության հետ կապված խնդիրներ: Որոշ մասնագետներ կարծում են, որ էստրոգենը կարող է ազդել ուղեղի քիմիական նյութերի` նեյրոտրանսմիթերների վրա: Ուշադրության նվազումը և հիշողության վատացումը հատկապես հաճախակի են լինում մենոպաուզայի և պերիմենոպաուզայի ընթացքում: Բայց այս ախտանիշները կարող են նաև այլ հորմոն-կախյալ հիվանդությունների արտահայտությունը լինել, օրինակ` վահանագեղձի հիվանդությունների: Նման երևույթների առկայության դեպքում պետք է անհապաղ դիմել բժշկի:

Նյութափոխանակության խնդիրներ

Աղիները պատված են մանր բջիջներով` ընկալիչներով, որոնք զգայուն են էստրոգենի և պրոգեստերոնի նկատմամբ: Եթե այդ հորմոնների մակարդակը նորմայից բարձր կամ ցածր է, ապա առաջանում են աղիների ֆունկցիայի խանգարումներ: Ահա, թե ինչու փորլուծությունը, ցավերը որովայնում, վքնածությունը և սրտխառնոցը կարող են առաջանալ կամ դառնալ ավելի ուժգին դաշտանից առաջ կամ հենց այդ օրերին: Եթե առկա են նյութափոխանակության խնդիրներ, ինչպես նաև կորյակներ և հոգնածություն, ապա հավանաբար օրգանիզմում հորմոնալ «մարած» վիճակ է:

Հոգնածություն

Անընդհատ հոգնածությու՞ն: Հոգնածությունը համարվում է հորմոնալ խանգարումների ամենատարածված ախտանիշներից մեկը: Պրոգեստերոնի ավելցուկը կարող է հանգեցնել քնկոտության: Եվ եթե վահանագեղձը (պարանոցում գտնվող «թիթեռի» տեսքով գեղձ) արտադրում է քիչ քանակությամբ հորմոններ, ապա դա հանգեցնում է ուժասպառության: Արյան տարրական քննությամբ` այսպես կոչված «վահանագեղձային սանդղակով», կարելի է ախտորոշել վահանագեղձի հորմոնների ցածր մակարդակը: Եթե այն հաստատվի, ապա անհրաժեշտ է ստանալ համապատասխան բուժում:

Տրամադրության անկայունություն և դեպրեսիա

Գիտնականները կարծում են, որ հորմոնների մակարդակի անկումը և հաճախակի տատանումները կարող են առաջացնել անտարբերություն և կամակորություն: Էստրոգենն ունի նույնպիսի ազդեցություն, ինչպես ուղեղային որոշ կարևոր նյութեր՝ սերոտոնինը, դոֆամինը և նորադրենալինը: Սակայն նեյրոտրանսմիթերների ուղիներով շրջանառվող այլ հորմոններ նույնպես մեծ ազդեցություն ունեն ինքնազգացողության վրա:

Ախորժակի բարձրացում և քաշի ավելացում 

Լարվածությունը կամ անտարբերությունը (ինչպես էստրոգենի ցածր մակարդակի դեպքում) կարող են առաջացնել անընդհատ ուտելու ցանկություն: Էստրոգենի մակարդակի անկումը կապված է քաշի ավելցուկի հետ: Էստրոգենային անբավարարությունը կարող է ազդել նաև լեպտինի՝ հագեցվածության զգացում առաջացնող հորմոնի մակարդակին:

Գլխացավեր

Շատ հանգամանքներ կարող են գլխացավեր առաջացնել: Բայց որոշ կանանց մոտ պատճառն էստրոգենի ցածր մակարդակն է: Ահա, թե ինչու հաճախ գլխացավեր են առաջանում դաշտանից անմիջապես առաջ կամ այդ օրերին, երբ էստրոգենը լինում է իր ամենացածր մակարդակի վրա: Պարբերական բնույթ կրող գլխացավերը կամ ամեն ամիս մոտավորապես նույն օրերին առաջացողները հուշում են էստրոգենի մակարդակի խախտման մասին:

Հեշտոցի չորություն

Այն նորմալ է, եթե լինում է հազվադեպ: Բայց եթե հեշտոցի չորությունը կամ գրգռվածությունը հաճախադեպ են, ապա պատճառ կարող է լինել էստրոգենի ցածր մակարդակը: Էստրոգենն ապահովում է հեշտոցի լորձաթաղանթի խոնավության և հարմարավետության զգացողությունները: Եթե հորմոնալ խանգարումների պատճառով էստրոգենի մակարդակի անկում է տեղի ունենում, ապա այն առաջացնում է հեշտոցային նորմալ խոնավության նվազում և տհաճ զգացողություն:

Սեռական հակման նվազում 

Շատերը կարծում են, թե տեստոստերոնը միայն տղամարդու հորմոն է, բայց այն արտադրվում է նաև կանանց օրգանիզմում: Եթե տեստոստերոնի մակարդակն իջնում է, ապա հնարավոր է սեռական ցանկության նվազում: 

Փոփոխություններ կրծքագեղձում

Էստրոգենի մակարդակի իջեցումը կարող է նվազեցնել կրծքագեղձի հյուսվածքի առաձգականությունը, իսկ բարձրացումը, ընդհակառակը, կարող է առաջացնել պնդացումներ` հանգեցնելով նույնիսկ կիստաների և նորագոյացությունների առաջացման: Ուստի, կրծքագեղձում փոփոխություններ նկատելու դեպքում պետք է դիմել մասնագետի, եթե նույնիսկ որևէ այլ գանգատ չունեք:

Էպիլյացիա. կրծքագեղձի առողջության համար

14 Jun 2022 Հաճախ տրվող հարցեր, Օգտակար ինֆորմացիա

Էպիլյացիա. վտանգավո՞ր է արդյոք այն կրծքագեղձի առողջության համար։


Մարմնի վրա մազերի քանակը կախված է բազմաթիվ գործոններից՝ որոշ հիվանդությունների ժամանակ՝ ժառանգական նախատրամադրվածությունից, էթնիկ պատկանելությունից (հարավային ժողովուրդներն ավելի առատ մազածածկ ունեն), հորմոնալ ֆոնից (կանանց մոտ կարող է մարմնի որոշ հատվածներում արագանալ մազի աճման տեմպը, երբ խախտվում է կանացի և տղամարդկանց հորմոնների հարաբերակցությունը):

Այսօր անցանկալի մազերից ազատվելն ունի երկու ճանապարհ. դեպիլյացիա՝ մազերի մեխանիկական կամ քիմիական նյութերի ու քսուքների միջոցով հեռացումը, որը բավականին տրավմատիկ է, ցավոտ և կարճաժամկետ արդյունք է ապահովում: Եվ երկրորդը՝ էպիլյացիա. մազարմատների գործիքային ու ավելի հիմնովին հեռացում: Մեր օրերում էպիլյացիայի ամենատարածված մեթոդներից են էլեկտրաէպիլյացիան, լազերային և ֆոտոէպիլյացիան: Դրանց հիմքում ընկած է մազարմատի ֆոլիկուլի վնասումն էլեկտրական կամ լուսային ճանապարհով: Վերջերս սկսել են կիրառել նաև ուլտրաձայնային մեթոդը: Կան սարքեր, որոնց հիմքում մի քանի մեթոդի համակցումն է:

Քաղցկեղածին են այսպես կոչված իոնիզացնող ճառագայթները, որոնք վնասում են բջջի ԴՆԹ-ն: Էպիլյացիայի որևէ տեսակ չի պատկանում այդ ճառագայթի տեսակին: Ավելին. ֆոտոէպիլյացիայի և լազերային էպիլյացիայի լուսային ճառագայթները չեն հասնում ավելի խորանիստ հյուսվածքներին: Անկախ նրանից այս մեթոդներով էպիլյացիան կատարվում է պտուկի, թե անութափոսի (թևատակի) շրջանում, առայժմ չկա որևէ ապացույց էպիլյացիայի և քաղցկեղի առաջացման ռիսկի միջև:

Միաժամանակ պետք է նշել, որ հետազոտությունները շարունակվում են, քանի որ էպիլյացիայի այս մեթոդները համեմատաբար նոր են կիրառվում:

Սակայն էպիլյացիան ունի բազմաթիվ այլ կողմնակի ազդեցություններ և բարդացումներ՝ մաշկի վնասում, բորբոքում, այրվածքներ, ցավ, ալերգիկ երևույթներ, մաշկի գույնի փոփոխություն (դեպիգմենտացիա), մաշկի կելոիդ փոփոխություններ և այլն: Էպիլյացիայի տարբեր մեթոդներն ունեն իրենց ցուցումները և հակացուցումները՝ կախված ուղեկցող հիվանդություններից, մաշկի և մազի տեսակից, գույնից: Այդ պատճառով կարևոր է նշել, որ պետք է դիմել բանիմաց բժիշկ-կոսմետոլոգների կամ լիցենզավորված մասնագետների:

1 2

Search

+