Կրծքագեղձի քաղցկեղի սքրինինգը Հայաստանում

Սքրինինգը նախատեսում է կրծքագեղձի քաղցկեղի ախտանշաններ չունեցող (ասիմպտոմատիկ, այսինքն` որևէ գանգատ կամ գոյացություն չունեցող), սակայն կրծքագեղձի քաղցկեղի տարիքային ռիսկի խմբին պատկանող կանանց հետազոտություն: Սքրինինգի նպատակն է հիվանդությունը բացահայտել զարգացման ամենավաղ կամ նախաքաղցկեղային փուլերում, ինչի շնորհիվ բարձրանում է կրծքագեղձի քաղցկեղից լիովին բուժվելու հավանականությունը: 

Կրծքագեղձի քաղցկեղի սքրինինգի բաղադրիչներն են՝

  • Կնոջ կողմից, որոշակի տարիքից սկսած, կրծքագեղձի ինքնուրույն հետազոտումը, այսինքն` կանոնավոր ամսական ինքնազննումը: 
  • Բժշկի կողմից կրծքագեղձի կլինիկական զննումը:
  • Սքրինինգային թվային մամոգրաֆիան, անհրաժեշտության դեպքում՝ տոմոսինթեզով մամոգրաֆիան, սոնոգրաֆիան և/կամ բիոպսիան: 

 

Ի՞նչպես է կատարվում մամոգրաֆիան

Ամբողջ գործընթացը տևում է միջինում 10-15 րոպե: Կինը պետք է հանվի մինչև գոտկատեղ և կանգնի սարքավորման առջև: Յուրաքանչյուր կուրծքը հետազոտվում է առանձին. կրծքագեղձը տեղադրվում է երկու թիթեղների միջև, որոնցից մեկն անշարժացնում է կուրծքը, իսկ երկրորդը՝ գրանցում պատկերը: 

ՀՀ-ում իրականացվում է «Կրծքագեղձի քաղցկեղի մամոգրաֆիկ սքրինինգի պիլոտային ծրագիր» 

  • Ներկայումս շահառու են հանդիսանում Լոռու, Տավուշի և Սյունիքի մարզերի 50-69 տարեկան կանայք՝ մարզերի Առողջության առաջնային պահպանման հաստատությանը կցագրված բնակչությունից:
  • Կինը հրավիրվում է Առողջության առաջնային պահպանման հաստատություն, այսինքն՝ իրենց տարածքային պոլիկլինիկա կամ ամբուլատորիա, որտեղ անցնում է առաջնային ընդունելություն ու զննում, այնուհետև ստանում է կրծքագեղձերի մամոգրաֆիկ հետազոտության 1 ուղեգիր: 
  • Կինն իրազեկվում է մամոգրաֆիկ սքրինինգի նպատակների մասին, ինչպես նաև ստանում տեղեկատվական թերթիկներ: 
  • Մամոգրաֆիկ հետազոտությունն իրականացվում է շարժական թվային մամոգրաֆիկ սարքի միջոցով՝ նկարի վերծանմամբ: 
  • Յուրաքանչյուր մամոգրաֆիկ նկարը քննում են Ուռուցքաբանության ազգային կենտրոնի երկու անկախ ճառագայթաբաններ: 
  • Հետազոտված կանայք Առողջության առաջնային պահպանման բժշկի կողմից պատշաճ կերպով իրազեկվում են հետազոտության արդյունքների մասին և ստանում խորհուրդներ: 

Որոնք են սքրինինգային մամոգրաֆիային հաջորդող քայլերը

  • Կասկածելի օջախներ հայտնաբերելու դեպքում կինը հրավիրվում է Ուռուցքաբանության ազգային կենտրոն, որտեղ, դիմելով ԸՆԴՈՒՆԱՐԱՆ, նրա անունով բացվում է ամբուլատոր քարտ, ինչպես նաև կցվում է դեպքը վարող կրծքագեղձի մասնագետ: 
  • Ըստ անհրաժեշտության և ցուցումների կատարվում են լրացուցիչ հետազոտություններ՝ տոմոսինթեզով մամոգրաֆիա, սոնոգրաֆիա, այնուհետև՝ բիոպսիա, որոնք անվճար են, ներառյալ խորհրդատվությունները: 
  • Կրկնակի այցի կանչը դեռ չի նշանակում, որ կինն ունի վտանգավոր հիվանդություն: Դեպքերի ճնշող մեծամասնությունում կասկածները հերքվում են, և կինը վերադառնում է տուն՝ առանց բիոպսիայի անհրաժեշտության: 
  • Սքրինինգի ծրագիրը եզրափակվում է անվճար կատարվող բիոպսիայի հյուսվածաբանական հետազոտությամբ՝ հերքելով կամ հաստատելով կրծքագեղձի քաղցկեղի առկայությունը: 
  • Հաստատված կրծքագեղձի քաղցկեղի բուժման համար պացիենտն օգտվում է ՀՀ Առողջապահության նախարարության ընթացիք ծրագրերից: 

Կարևոր է իմանալ, որ կրծքագեղձի քաղցկեղն ամենավաղ փուլերում հայտնաբերելիս բուժվելու հավանականությունը գերազանցում է 90%-ը: Հետազոտվե՛ք և ապրեք հանգիստ։